Premiera spektaklu „Plon, czyli dożynki na Mazurach” w Muzeum Michała Kajki
w Ogródku
Premiera spektaklu "Kamyk Metafizyczny"
W piątkowy wieczór – 22 sierpnia, w Muzeum Michała Kajki w Ogródku odbyła się premiera spektaklu „Plon, czyli dożynki na Mazurach”, opartego na tekście mazurskiego działacza i folklorysty Karola Małłka. Widowisko przeniosło publiczność w świat dawnych obrzędów i pieśni, które przez pokolenia towarzyszyły zakończeniu żniw na Mazurach.
Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Wojciech Straszyński, muzykę skomponował Kamil Szejda, choreografię przygotowała Magdalena Witaszczyk, a scenografię stworzyła Monika Bach. Na scenie wystąpili słuchacze i słuchaczki Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni: Adam Gołaszewski, Jakub Kromski, Martyna Kowalec, Antoni Jackowski, Oliwia Mortel, Klaudia Małgorzata Bargańska, Oliwia Bukowska, Amelia Szymańska, Kacper Michał Prajsner, Alicja Błażejczyk, Karolina Najdek, Filip Jan Paziak, Maria Piekarska oraz Kacper Ostatek.
Spektakl został przygotowany we współpracy z Państwowym Policealnym Studium Wokalno-Aktorskie im. D. Baduszkowej w Gdyni oraz Stowarzyszeniem Baduszkowcy, przy wsparciu merytorycznym dr. Piotra Szatkowskiego. Partnerami wydarzenia były również Polana Kultury w Orzyszu oraz Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu – Leśniczówka Pranie.
It is a long established fact that a reader will be distracted by the readable content of a page when looking at its layout. The point of using Lorem Ipsum is that it has a more-or-less normal distribution of letters, as opposed to using 'Content here, content here’, making it look like readable English.
– Spektakl „Plon” to nie tylko artystyczna podróż w przeszłość, ale także okazja, by przypomnieć, jak ważne są tradycje i obrzędy, które przez wieki kształtowały tożsamość mieszkańców Mazur. Cieszę się, że mogliśmy wspólnie ożywić teksty Michała Kajki i Karola Małłka oraz zaprezentować je publiczności w tak wyjątkowej oprawie – powiedział Michał Misztal, kierownik Muzeum Michała Kajki w Ogródku.
– Szczególne podziękowania kieruję do Wojciecha Straszyńskiego – reżysera spektaklu i autora scenariusza oraz młodych artystek i artystów z Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskie im. D. Baduszkowej w Gdyni.
w trakcie przygotowywania
„xxx”
Premiera spektaklu „Kamyk Metafizyczny”
w trakcie przygotowywania
Warto wiedzieć
Michał Kajka
W piątkowy wieczór – 22 sierpnia, w Muzeum Michała Kajki w Ogródku odbyła się premiera spektaklu „Plon, czyli dożynki na Mazurach”, opartego na tekście mazurskiego działacza i folklorysty Karola Małłka. Widowisko przeniosło publiczność w świat dawnych obrzędów i pieśni, które przez pokolenia towarzyszyły zakończeniu żniw na Mazurach.
Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Wojciech Straszyński, muzykę skomponował Kamil Szejda, choreografię przygotowała Magdalena Witaszczyk, a scenografię stworzyła Monika Bach. Na scenie wystąpili słuchacze i słuchaczki Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskiego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni: Adam Gołaszewski, Jakub Kromski, Martyna Kowalec, Antoni Jackowski, Oliwia Mortel, Klaudia Małgorzata Bargańska, Oliwia Bukowska, Amelia Szymańska, Kacper Michał Prajsner, Alicja Błażejczyk, Karolina Najdek, Filip Jan Paziak, Maria Piekarska oraz Kacper Ostatek.
Spektakl został przygotowany we współpracy z Państwowym Policealnym Studium Wokalno-Aktorskie im. D. Baduszkowej w Gdyni oraz Stowarzyszeniem Baduszkowcy, przy wsparciu merytorycznym dr. Piotra Szatkowskiego. Partnerami wydarzenia były również Polana Kultury w Orzyszu oraz Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu – Leśniczówka Pranie.
It is a long established fact that a reader will be distracted by the readable content of a page when looking at its layout. The point of using Lorem Ipsum is that it has a more-or-less normal distribution of letters, as opposed to using 'Content here, content here’, making it look like readable English.
– Spektakl „Plon” to nie tylko artystyczna podróż w przeszłość, ale także okazja, by przypomnieć, jak ważne są tradycje i obrzędy, które przez wieki kształtowały tożsamość mieszkańców Mazur. Cieszę się, że mogliśmy wspólnie ożywić teksty Michała Kajki i Karola Małłka oraz zaprezentować je publiczności w tak wyjątkowej oprawie – powiedział Michał Misztal, kierownik Muzeum Michała Kajki w Ogródku.
– Szczególne podziękowania kieruję do Wojciecha Straszyńskiego – reżysera spektaklu i autora scenariusza oraz młodych artystek i artystów z Państwowego Policealnego Studium Wokalno-Aktorskie im. D. Baduszkowej w Gdyni.
opowieści ucieszne
Warto wiedzieć
Michał Kajka
Urodził się 27 września 1858 r. w Skomacku Wielkim.
W 1864 r. rozpoczął naukę w polskiej szkole elementarnej w Skomacku.
W 1868 r. przeniósł się do Szkoły Ludowej w Rostkach.
Od 1883 r. wraz z żoną Wilhelminą z Karasiów zamieszkał na stałe w Ogródku. W 1886 r. postawił tu dom z zabudowaniami gospodarczymi.
Zmarł 22 września 1940 r. w Orzyszu.
Pisać zaczął około 17. roku życia.
Pierwsze utwory poetyckie w języku polskim opublikował w ostródzkim „Mazurze” Jana Karola Sembrzyckiego.
Od 1890 r. prowadził biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych w Ogródku.
Był w gronie założycieli Mazurskiej Partii Ludowej.
Za życia doczekał się wydania zbioru „Pieśni mazurskie” (1927), który ukazał się nakładem redakcji „Gazety Mazurskiej” i „Mazura”.
W 1968 powołano do życia Muzeum Michała Kajki, zlokalizowane w domu rodzinnym poety.
Od 2005 r. odbywa się tu finał konkursu poetyckiego jego imienia.
„Opowieści ucieszne” Michała Kajki
Jego „Opowieści ucieszne” stanowią ważną część spuścizny literackiej, wydane w 2008 roku
w tomie „Mały kancjonał mazurski i opowieści ucieszne” w opracowaniu filologicznym Zbigniewa Chojnowskiego. „Opowieści ucieszne” to zbiór 28 utworów o charakterze satyrycznym i humorystycznym, które badacze określają różnorako jako gawędy, humoreski, satyry, bajki, anegdoty, dykteryjki czy facecje.
Utwory Michała Kajki koncentrują się przede wszystkim na życiu codziennym mazurskiej wsi, ukazując realia życia chłopskiego z jego troskami i radościami. Poeta opisuje prace gospodarskie, relacje międzyludzkie oraz zmagania z nieprzychylną aurą podczas prac polowych.
„Opowieści ucieszne” mają wyraźny wymiar dydaktyczny i moralizatorski, co było charakterystyczne dla twórczości Kajki. Poeta manifestuje w nich potrzebę eksponowania aspektów życia zgodnych z religią i moralnością protestancką. Utwory te często zawierają pouczenia i przestrogi, które miały kształtować właściwe postawy wśród czytelników.
Jedną z najważniejszych cech „Opowieści uciesznych” jest ich humorystyczny charakter.
Kajka naśmiewa się w nich z ludzkiej głupoty, lenistwa i cwaniactwa, wykorzystując ironię jako narzędzie krytyki społecznej. Humor w tych utworach ma często charakter ludowy, bliski mazurskiej tradycji opowiadania dykteryjek i anegdot.
Utwory mają formę wierszowaną, co było charakterystyczne dla twórczości Kajki.
Poeta wykorzystuje proste rymy i rytmy, które ułatwiały zapamiętywanie i ustne przekazywanie jego utworów wśród mazurskiej społeczności.
do wyboru układ górny lub dolny
Warto wiedzieć
Michał Kajka
Urodził się 27 września 1858 r. w Skomacku Wielkim.
W 1864 r. rozpoczął naukę w polskiej szkole elementarnej w Skomacku.
W 1868 r. przeniósł się do Szkoły Ludowej w Rostkach.
Od 1883 r. wraz z żoną Wilhelminą z Karasiów zamieszkał na stałe w Ogródku. W 1886 r. postawił tu dom z zabudowaniami gospodarczymi.
Zmarł 22 września 1940 r. w Orzyszu.
Pisać zaczął około 17. roku życia.
Pierwsze utwory poetyckie w języku polskim opublikował w ostródzkim „Mazurze” Jana Karola Sembrzyckiego.
Od 1890 r. prowadził biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych w Ogródku.
Był w gronie założycieli Mazurskiej Partii Ludowej.
Za życia doczekał się wydania zbioru „Pieśni mazurskie” (1927), który ukazał się nakładem redakcji „Gazety Mazurskiej” i „Mazura”.
W 1968 powołano do życia Muzeum Michała Kajki, zlokalizowane w domu rodzinnym poety.
Od 2005 r. odbywa się tu finał konkursu poetyckiego jego imienia.
„Opowieści ucieszne” Michała Kajki
Jego „Opowieści ucieszne” stanowią ważną część spuścizny literackiej, wydane w 2008 roku
w tomie „Mały kancjonał mazurski i opowieści ucieszne” w opracowaniu filologicznym Zbigniewa Chojnowskiego. „Opowieści ucieszne” to zbiór 28 utworów o charakterze satyrycznym i humorystycznym, które badacze określają różnorako jako gawędy, humoreski, satyry, bajki, anegdoty, dykteryjki czy facecje.
Utwory Michała Kajki koncentrują się przede wszystkim na życiu codziennym mazurskiej wsi, ukazując realia życia chłopskiego z jego troskami i radościami. Poeta opisuje prace gospodarskie, relacje międzyludzkie oraz zmagania z nieprzychylną aurą podczas prac polowych.
„Opowieści ucieszne” mają wyraźny wymiar dydaktyczny i moralizatorski, co było charakterystyczne dla twórczości Kajki. Poeta manifestuje w nich potrzebę eksponowania aspektów życia zgodnych z religią i moralnością protestancką. Utwory te często zawierają pouczenia i przestrogi, które miały kształtować właściwe postawy wśród czytelników.
Jedną z najważniejszych cech „Opowieści uciesznych” jest ich humorystyczny charakter.
Kajka naśmiewa się w nich z ludzkiej głupoty, lenistwa i cwaniactwa, wykorzystując ironię jako narzędzie krytyki społecznej. Humor w tych utworach ma często charakter ludowy, bliski mazurskiej tradycji opowiadania dykteryjek i anegdot.
Utwory mają formę wierszowaną, co było charakterystyczne dla twórczości Kajki.
Poeta wykorzystuje proste rymy i rytmy, które ułatwiały zapamiętywanie i ustne przekazywanie jego utworów wśród mazurskiej społeczności.
Więcej historii...
Karol Małłek
Urodził się 18 marca 1898 r. w Brodowie.
Po skończeniu miejscowej szkoły pracował na gospodarstwie rodziców.
Po włączeniu Działdowszczyzny do Polski ukończył kurs nauczycielski (1920-1921). Uczył w szkołach w Furgałach, Płośnicy i Działdowie.
Następnie był kierownikiem szkoły w Nowej Wsi i Kisinach. Nauczał w szkole powszechnej w Działdowie (1933-1937), był kierownikiem szkoły w Pierławce (1937-1939). W 1935 r. został współzałożycielem i prezesem Związku Mazurów (działał do 1944).
W czasie wojny, przebywając w Warszawie utrzymywał kontakty z działaczami mazurskimi.
Zorganizował tajny Mazurski Instytut Naukowy, którego celem było przygotowanie materiałów naukowych dotyczących powrotu Mazur do Polski.
Był prezesem Instytutu Mazurskiego w Olsztynie. Został dyrektorem Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich. Od lipca 1951 jako emeryt zamieszkał w Krutyni.
Zmarł 28 sierpnia 1969 r. w Krutyni. Pochowany został w Olsztynie.
Debiutował roku utworem scenicznym „Jutrznia na Gody” opartym na tradycjach ludowych.
Zbierał pieśni ludowe, podania, przysłowia, opisy obrzędów mazurskich, które opublikował w licznych artykułach.
Wydał „Mazurski śpiewnik regionalny”, „Plon czyli dożynki na Mazurach”, „Wesele mazurskie”. Był redaktorem „Kalendarza dla Mazurów na 1939 rok”.
Po II wojnie światowej publikował liczne artykuły, szkice biograficzne. Tłumaczył prozę E. Wiecherta.
mazurskie dożynki jako widowisko i świadectwo tradycjii
Plon Karola Małłka
Obrzęd „Plonu”, czyli mazurskich dożynek, stanowi jedno z najcenniejszych źródeł wiedzy o dawnych zwyczajach ludowych tej części Polski. Dzięki Karolowi Małłkowi – pisarzowi, folkloryście i działaczowi mazurskiemu – ten piękny rytuał został nie tylko ocalony od zapomnienia, ale i przedstawiony jako pełnoprawne widowisko ludowe, głęboko zakorzenione w tradycji regionu.
Pierwszy raz „Plon” ujrzał światło dzienne w 1937 roku, dzięki inicjatywie Związku Mazurów w Działdowie, którym kierował właśnie Małłek. W krótkim wstępie do wydania autor zaznaczył, że dożynki na Mazurach, choć przetrwały, uległy wpływom obcych kultur. Dlatego postanowił „odtworzyć to pierwotne i wierne oblicze regionalne” na podstawie lokalnych tekstów ludowych. Rezultatem była forma sceniczna – widowisko ludowe, ukazujące tradycję w żywej, a zarazem stylizowanej formie.
Druga edycja ukazała się już po wojnie – w 1946 roku – nakładem Instytutu Mazurskiego w Olsztynie. Wprowadzenie napisała Emilia Sukertowa-Biedrawina, wybitna znawczyni historii Mazur. Próbowała ona naświetlić zarówno prasłowiańskie, jak i staropruskie korzenie obrzędu, ze szczególnym uwzględnieniem tych drugich. Zwróciła uwagę, że „Plon” to nie tylko obyczaj, ale też świadectwo współistnienia różnych kultur i religii na tym terenie.
Trzecia edycja ukazała się w 1980 roku w książce „Jutrznia Mazurska na gody i inne widowiska”, opublikowanej przez wydawnictwo „Pojezierze” w Olsztynie, i zawierała „Plon” jako jeden z ważniejszych tekstów repertuaru Małłka.
Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
– z Funduszu Promocji Kultury, a także przy wsparciu Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Starostwa Powiatowego w Piszu.